ĐỂ HỌC SINH CHỌN ĐÚNG TRƯỜNG VÀ ĐÚNG NGHỀ

Chọn nghề bị ảnh hưởng quá lớn bởi điểm chuẩn, uy tín của trường…

Có một thực tế đang tồn tại trong việc lựa chọn nghề phổ thông trong khi đang học THPT là không nhằm nâng cao hiểu biết nghề nghiệp và chuẩn bị cơ sở cho việc định hướng, lựa chọn nghề nghiệp sau khi tốt nghiệp mà là để cộng điểm và hoàn thành chương trình học tập.
Việc lựa chọn trường để học sau khi tốt nghiệp THPT của học sinh và định hướng của phụ huynh học sinh bị các yếu tố như điểm chuẩn, uy tín của trường chi phối quá nhiều. Học sinh thường chọn thi vào những trường có tuy tín mà it chú ý tới những yếu tố khác như năng lực bản thân cũng như khả năng xin việc sau khi ra trường. Hiện nay, các ngành được học sinh ưa chuộng nhất là CNTT, Du lịch, Khách sạn, Kinh tế, Tài chính hoặc những ngành được nhà nước bao cấp học học phí, được cấp học bổng, sinh hoạt phí, nơi ở trong trường học (an ninh quốc phòng, sư phạm)…
Các ngành nông, lâm, thủy sản hay khai mỏ không được học sinh ưu thích chọn lựa.Ông Bùi Đức Thiệp, Phó tổng biên tập Tạp chí Khoa học Giáo dục cho rằng, nhiều học sinh và gia đình không dựa vào sức học của bản thân và điều kiện kinh tế gia đình để tìm con đường học nghề từ sớm.
Chính sự cố gắng quá sức của một bộ phận không nhỏ những học sinh nhầm luồng có nguy cơ dẫn đến sự kéo tụt mặt bằng chất lượng giáo dục ở những bậc học cao, tạo ra những sản phẩm kém, trình độ, năng lực thật không tương xứng với bằng cấp, từ đó về lâu dài sẽ làm mất cân đối cơ cấu đào tạo dẫn đến mất cân đối nguồn nhân lực, cơ cấu trình độ lao động.

(Một buổi nói chuyện hướng nghiệp tại trường phổ thông)

Giải pháp nào nâng cao chất lượng GDHN và dạy nghề phổ thông

Nói về những giải pháp để nâng cao chất lượng giáo dục hướng nghiệp và dạy nghề phổ thông, ông Bùi Đức Thiệp chia sẻ, trước hết cần nâng cao chất lượng công tác tuyên truyền làm thay đổi nhận thức của xã hội theo chiều hướng hiểu biết đầy đủ và khoa học về vai trò và ý nghĩa của công tác giáo dục hướng nghiệp, dạy nghề phổ thông, thực hiện phân luồng học sinh đối với sự phát triển kinh tế – xã hội của đất nước và tương lai của chỉnh bản thân học sinh.
Cũng cần đổi mới chương trình hướng nghiệp và giáo dục nghề phổ thông theo hướng nâng cao năng lực tự đánh giá và kỹ năng tìm kiếm thông tin về ngành nghề và nhu cầu của thị trường lao động cho học sinh THPT. Giáo dục hướng nghiệp cần được tích hợp trong các môn học và liên thông trong các chương trình giáo dục, đồng thời cũng phải gắn liền với nhiệm vụ phân luồng học sinh phù hợp với điều kiện kinh tế – xã hội của cả nước và từng địa phương.
Chương trình giáo dục hướng nghiệp và tài liệu hướng nghiệp cần hình thành ở học sinh hệ thống tri thức và kỹ năng nắm bắt thông tin về lĩnh vực ngành nghề sẽ lựa chọn. Tăng thời lượng giáo dục hướng nghiệp thông qua việc tăng số tiết cho hoạt động giáo dục hướng nghiệp và tăng số tiết của một số môn học để đảm bảo tích hợp giáo dục hướng nghiệp qua các bộ môn đó.

Bên cạnh đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ cán bộ giáo viên hướng nghiệp trong trường THPT theo hướng chuẩn hóa, hoàn thiện hệ thống chính sách tạo động lực phát triển đội ngũ giáo viên làm công tác giáo dục hướng nghiệp cần tăng cường cơ sở vật chất, trang thiết bị phục vụ giáo dục hướng nghiệp và dạy nghề phổ thông trong trường học và các cơ sở giáo dục; đổi mới công tác quản lý, chỉ đạo giáo dục hướng nghiệp trong nhà trường phổ thông; nâng cao chất lượng đào tạo của hệ thống trường TCCN và trường dạy nghề các cấp nhằm tạo sức hấp dẫn, thu hút học sinh ngay từ khi đang học THPT và kiện toàn hệ thống trung tâm tư vấn hướng nghiệp cho học sinh.
Ngoài ra, cần coi trọng vai trò tư vấn của gia đình, bạn bè và các tổ chức xã hội. Một khi những đối tượng trên hiểu đầy đủ, đúng đắn về vị trí, vai trò và tầm quan trọng của công tác hướng nghiệp cũng như biết cách tư vấn, định hướng nghề nghiệp cho học sinh thì mới hy vọng thỏa mãn được yêu cầu của cả 3 phía: học sinh – gia đình và xã hội.
Tác giả: (Theo GD-ĐT)